Er zijn heel veel mensen die waardevolle dingen over feminisme te zeggen hebben, zo ook een van mijn vrienden, Paul. Jawel, een man. Die hebben net zo goed nuttige dingen te zeggen over feminisme als vrouwen. Feminisme gaat namelijk over gelijkheid, en is zowel pro-man als pro-vrouw. Hierbij zijn (inspirerende!) stuk:

Lisanne van FEM

Ik schreef al eens “de emancipatie is klaar” en daarmee haalde ik de woede op het lijf van veel vrouwen, want, het was niet waar, aldus die vrouwen. Ik denk dat we een heel eind zijn en dat er een andere beweging op gang moet komen. Welke? Misschien kunnen we die samen ontdekken.

Als eerste, hoe zit het eigenlijk met emancipatie en feminisme. Emancipatie wil zoveel zeggen als “streven naar een volwaardige plaats in de samenleving”. Om volledig te zijn moeten we het dus hebben over vrouwen-emancipatie en wellicht zelfs meer bepaald waar dan. In onze westerse samenleving hebben vrouwen niet zo heel veel meer te klagen. Het enige waar ze over te klagen hebben is niet zozeer de positie waarin ze verkeren maar meer de rol die ze hebben en de behandeling die ze krijgen en dat zijn twee verschillende zaken die apart behandeld moeten worden.

Feminisme is echt een heel dom gekozen woord voor het geloof in gelijke sociale, politieke en economische behandeling van de geslachten. Helaas is feminisme, omdat de vrouwen-emancipatie in West-Europa voltooid is, nu een beweging geworden voor positieve discriminatie van vrouwen en soms zelfs misandrie[1]. Hierdoor krijg ik alleen al bij het horen van het woord “feminisme” jeuk.

Al sinds de 3e eeuw is er al sprake van gelijke[2] behandeling van mannen en vrouwen. De angst werd uitgesproken dat als vrouwen de gelijke zouden worden van mannen, ze de meerdere zouden worden. Interessant is dat er angst was voor een ongelijkheid, en dat dat in de toenmalige situatie (mannen bovenliggend) wel als positief werd ervaren, maar de gedachte aan de omgekeerde situatie als negatief. Wat Cato[3] hier dacht is onbekend.

Concreet en echt zichtbaar werd het pas bij de Franse Revolutie en de grootste doorbraak hebben we pas aan het begin van de vorige eeuw gezien. Maar geef toe, het feit dat vrouwen geen stemrecht hadden heeft toch minder prioriteit dan het afschaffen van slavernij?

Het allerbekendste voorbeeld dat we in Nederland kennen van feminisme zijn de Dolle Mina’s. Het archetypishe beeld is hier ontstaan van BH verbrandende Kenau’s die tuinbroeken dragend, shag rokend demonstratief het okselhaar lieten staan en boe riepen tegen iedere man ook als hij geen flauw idee had wat hij verkeerd deed, maar het hebben van een penis was al voldoende. Dit heeft de beweging ten behoeve van gelijke behandeling weinig goed gedaan.

In Nederland hebben we lang achter gelopen wat betreft vrouwenemancipatie op onze buren. Een socioloog (en zelfverklaard feministe) verklaarde het als volgt. “Door de neutraliteit in de eerste wereldoorlog en de beperkte rol in de tweede wereldoorlog waren er minder mannen gesneuveld / tewerkgesteld waardoor vrouwen in Nederland niet de plaats op de akker en in de fabrieken moesten overnemen van mannen. In de landen om ons heen wel en die vrouwen zijn overwegend vaker blijven werken en dus zelfstandiger gebleven”.

Als ik terugdenk aan gesprekken met mijn oma over de tijd van en net na de tweede wereldoorlog, dan was het recht van de vrouw van graniet, het aanrecht, en als een vrouw trouwde kon ze natuurlijk niet doorwerken. Tijden veranderen, we dragen niet meer allemaal een pak met gleufhoed, we roken niet meer op kantoor en vrouwen blijven gewoon lekker doorwerken, toch?

Hoe zit het nu eigenlijk met die sociale, economische en politieke gelijkheid van mannen en vrouwen?
Er is een sociale ongelijkheid tussen mannen en vrouwen. Vrouwen hebben een andere emotionele belevingswereld, ander smaak, andere interesses. Kortweg een andere aard. Wat daarvan nature en wat daarvan nurture is, is uitentreuren onderzocht. Geef jongens en meisjes genderneutraal speelgoed en na een tijd geef je een meisje een stel autootjes en de jongens poppen en je zult zien dat de autootjes sociale interactie gaan hebben en een gezinnetje worden en de jongens kleden de pop uit en halen die uit elkaar.

Dat mannen en vrouwen dus anders zijn en dus anders (en daar zit geen waardeoordeel in) behandeld worden, is logisch. Er zitten wel wat punten aan waar we in kunnen – en in mijn ogen – moeten verbeteren.

Eerst kijken we naar economische gelijkheid.
Er is een verschil in salaris voor hetzelfde werk dat wordt uitgevoerd door een man in vergelijking met een vrouw. Je zou op het eerste zicht zeggen dat dat niet terecht is, maar het is een logische beweging en om het op te lossen moet de sociale gelijkheid aangepast worden. Nu is het aannemen van een vrouw op een willekeurige functie een risico op uitval. Een jonge vrouw heeft namelijk vruchtbare eierstokken en een baarmoeder. Omdat ze die niet over kan dragen aan een eventuele mannelijke partner is het risico dat als er voortplanting optreedt dat dat zich in het lichaam van de vrouw voltrekt met allerlei ongemakken en kosten voor de werkgever. Zolang een vrouw kinderen heeft, is ze vaak aanspreekpunt als het gaat om die zorg, daardoor is er ook een risico op een soort “indirect ziekteverlof” als er een kotsend kind van het kinderdagverblijf moet worden opgehaald. Daarom betaalt een werkgever een (jonge) vrouw minder dan een (jonge) man. Statistieken wijzen uit dat mannen op latere leeftijd meer ziekteverzuim hebben dan vrouwen en dan zou de salarisongelijkheid andersom moeten zijn. Maar waarom dat niet zo is op dit moment weet ik niet, dat is een puntje van aandacht. 

Politieke gelijkheid.
Als het gaat om stemrecht, verkiesbaarheid en openbaar bestuur, hebben vrouwen in Nederland niet te klagen. Het wachten is op de eerste vrouwelijke premier. Vrouwen hebben, vanwege voornoemde lichamelijke verschillen, soms zelfs meer rechten dan mannen. Het kolfrecht is een van de oudste arbeidsrechten van Nederland. Dit gaat in TEGEN het gelijkheidsbeginsel, de vraag is of dat slecht is.

Wat ik dus zie is dat er logische verschillen zitten in sociale, economische en politieke behandeling van specifieke genders maar dat dat niet per definitie slecht is. Als we streven naar gelijkheid moeten de voorkeursbehandelingen die voortkomen uit biologische verschillen tussen genders teruggedraaid worden. Ik denk dat weinig mensen daar voorstander van zullen zijn.

De oorzaken van veel ongelijkheid is de inrichting van onze maatschappij en een stuk nurture en maar een heel klein gedeelte op politiek vlak. Onze calvinistische achtergrond helpt ons niet. De vrouw dient te zwijgen, aldus Paulus. En pas recentelijk is er een kentering in de kerken waardoor vrouwen ook mogen spreken in het ambt mogen. Ook zijn we pas sinds kort “gewend” dat vrouwen ook fulltime werken, ook nadat ze getrouwd zijn. Sterker nog. Er wordt later getrouwd doordat vrouwen eerst carrière maken. Hierdoor hebben mannen voordeel op de arbeidsmarkt. En veel vrouwen blijven ook niet full-time werken als ze kinderen hebben. Hierdoor is er in de pyramide bovenin een bovengemiddelde hoeveelheid mannen.

Op veel vlakken is de man/vrouw-verdeling niet gelijk. De zorg is traditioneel een vrouwenberoep. En kijk naar het lager onderwijs, daar is slechts een handvol procent man. Hierdoor is het onderwijs enorm vrouwelijk. Jongens voelen zich er dan ook minder thuis dan de meiden waardoor meiden beter scoren dan jongens. Ook het voortgezet onderwijs kent die trend. Vooral ook omdat het onderwijs dan al “roze” gekleurd is. En zelfs op academisch niveau zie je dat vrouwen beter scoren dan mannen.

Als we dit willen veranderen moeten we een quotum zetten op mannen in het onderwijs, en een quotum zetten op het aantal vrouwen in de top. Maar gaat dat het oplossen? Willen mannen in zorg en onderwijs werken? Om maar geforceerd vrouwen te promoveren en elke man die in het onderwijs denkt te willen maar voor de klas te zetten lijkt me een slecht plan. Als we echt gelijke behandeling willen zoals de echte betekenis van Feminisme voorschrijft dan is een quotum uit den boze. In het bedrijfsleven werkt de economie zelf wel in de hand dat wanneer vrouwen meer gaan en blijven werken ze “bovendrijven” in het management.

Waar ik van denk dat er positieve verbetering te behalen valt in de behandeling van mannen en vrouwen op het sociale vlak. Ik heb eerder een vlogje gepubliceerd over de “Like a girl” en “The best a man can get” campagne van Procter and Gamble. In de Always-campagne werd het negatieve stereotype van “rennen als een meisje” en “gooien als een meisje” aangekaart en in de Gillette-campagne werd het “boys will be boys” stereotype aangekaart. Dit is waar de winst te behalen is. Vrouwen moeten niet geobjectiveerd worden. Van mannen mag ook verwacht worden dat ze zorgtaken op zich nemen. Als het kinderdagverblijf even vaak een vader belt voor het ophalen van een ziek kind als dat ze een moeder bellen, als vaders ook ouderschapsverlof krijgen en dat zelf mogen indelen zodat hij zijn rol kan in nemen  in de eerste weken van het ouderschap. Als het lager onderwijs meer door mannen gedaan wordt. Hoe we dat voor elkaar moeten krijgen? Ik weet het niet. Ik denk dat we nu eerder naar de risico’s moeten kijken.

Waar we voor moeten uitkijken is dat de pendel de andere kant uitzwaait. Vrouwen hebben nu al gelijke rechten, er moet nog gewerkt worden aan gelijke behandeling maar het is al zichtbaar dat vrouwen misbruik maken van hun positie. Als man heb je geen enkel weerwoord als iemand “#metoo” roept. Het kan je je baan of je kop kosten en niemand kan bewijzen dat je niets verkeerd gezegd, gedaan of gedacht hebt. Ook weten de vrouwen nu al de weg te vinden bij Jeugdzorg, politie en justitie om hun ding voor elkaar te krijgen. Dwaze vaders hebben het nakijken. Hier is nu al geen sprake meer van gelijkwaardigheid maar een voordeelpositie voor vrouwen.

Als er NU vrouwen heel hard roepen dat ze achtergesteld zijn dan kom ik in opstand. Ik zou dan het liefste alle voordelen van vrouwen uit recht en maatschappij met een toverstafje uitwissen en echt feminist zijn. Gelijke behandeling, dus dames ook geen korte mouwen of blote benen op kantoor, geen extra vrije dagen, geen oogluikend toestaan dat uurtjes gesmokkeld worden omdat er voor kinderen gezorgd moet worden. Geen collectieve verontwaardiging als er iets geroepen wordt over grensoverschrijdend gedrag. Er is ongelijkheid, maar vrouwen worden allerminst achtergesteld.

Er is geen wet die ongelijkheid faciliteert, er is geen old-boys-network dat old-girls uitsluit als het aankomt op managementposities. Er is alleen nog steeds een te stereotype beeld van man en vrouw. Hiertegen moet je niet protesteren, hier valt niet tegen te reguleren hiervoor moet het collectieve bewustzijn van de maatschappij worden aangepast en dat kan niet door BOE te roepen. Dit moet gedaan worden door te laten zien dat het anders kan. Hang op als het kinderdagverblijf belt en roep “bel vader maar”. Blijf full-time werken en laat man de boontjes doppen. Leer je kinderen door ze het juiste voorbeeld te geven hoe het moet, niet door te polariseren en te discrimineren maar door op gelijkwaardige wijze met elkaar om te gaan. 

Wanneer we in ons hoofd de gelijkwaardigheid hebben, en dat al enige generaties lang een vaste waarde is, dan zal het langzaam maar zeker beter gaan. Wat we nu niet meer nodig hebben is de grote beweging. De kar rolt, nu nog duwen zou de verhoudingen weer scheef maken maar nu naar de andere kant en zou Cato gelijk geven.

Ik ben geen feminist, ik ben niet voor gelijke behandeling van mannen en vrouwen ik ben voor een eerlijke behandeling van beide gebaseerd op gelijkwaardigheid maar niet op gelijkaardigheid. Ik ben voor een natuurlijke golfbeweging en ik denk dat er veel meer winst te behalen is op het gebied van vrijheden, emancipatie van lbgtq+, etnische minderheden, religieuze minderheden, en de emancipatie van vrouwen die niet “de westerse vrije wereld” wonen.

Toen Paul en ik hier later over doorpraatten, kwam hij met een nieuwe term: egalisme, naar de “egalite” van de Franse revolutie. Ik vind dit een prachtige term en een waardige vervanger voor de term feminisme! (Maar mag ik nog wel de term FEMinisme gebruiken, omdat ik dan verwijs naar female equals male?)

---

[1] Paul is al zo oud, zijn woordenschat is dus ook groter dan de mijne. Misandrie is een mooi woord voor iets stoms: mannenhaat.
[2] Huh, gelijke? Ja, concentreer je maar even op zijn uitleg.
[3] Mijn reactie: wie the heck is Cato? De enige Cato die ik ken is een jong, schattig, blond meisje: het nichtje van een vriendin van mij. Als je de Cato wil leren kennen die Paul bedoelt, moet je even op de link klikken.